Yaz tatili öncesinde yine en çok sorulan soruların başında bu geliyor. Bu soru beni düşündürüyor; hatta düşündürmekle kalmıyor, ciddi ciddi endişelendiriyor. Elbette yaz tatili çocuklar, gençler, yetişkinler, yaşlılar (yani hepimiz için) kitap okuma fırsatının daha çok bulunabileceği kaliteli molalar yaratıyor. Özellikle edebiyat okumalarının insanı yenileyen, uzaklaştıran, değiştiren, iyi hissettiren ve genişleten etkisini doyasıya yaşamak için mükemmel zamanlar yaz tatilleri… Bunun için Tatil Başlarken Öneriler adıyla farklı yaşlar için kitap önerilerimi hemen sıraladım. Yazımın sonunda göreceksiniz…
Ama yine de beni düşündüren nokta tam da bu: Son yıllarda iyice popüler kılınan yaz tatili-kitap bağlamı. Çoğumuz yumurta kapıya gelince belirliyoruz tatilde okuyacağımız kitapları. Oysa, tatilde okunacak pek çok kitabın yazdan çok önce birikmeye başlaması olağan değil mi?.. Gözümüze takılan, ama bir türlü alamadıklarımız; okunacaklar sırasına girdiği halde okunamadan başucumuzda birikenler; “bir kez daha okunmayı hak ediyor,” dediklerimiz; “ilk fırsatta karıştırmalıyım,” dediğimiz halde elimize bile alamadıklarımız ve diğerleri…
Bence kitap almak, onları yaşamlarımızın olağan parçaları haline getirmek belirli zamanlara sıkıştırılamaz. Bütün yıl kitaplarla ilişkilenmeyen birinin tatil için kitap seçmesi, büyük olasılıkla popüler birkaç seçenekten birinde karar kılmasına ve yine büyük olasılıkla sıradan ya da kendisi için değer yaratmayacak bir okuma deneyimi kazanmasına ve son durumda, kitap okuru olma şansını bir kez daha sekteye uğratmasına neden olabilecektir.
Sevdiğimiz türde bir kitabı okumak hâlâ, dünyanın neresinde olursak olalım, istediğimiz anda kendi başımıza kalarak zamanın akışını olağanüstü kılmanın biricik yolu. Tatilde de, iş yolculuğunda da, “memlekette” de, yorgun bir okul gününün ardından da; fark etmez…
Bu sorunun beni endişelendirdiği diğer bir nokta da, yetişkinlerin kendilerini tatilde kitap okuma konusunun dışında hissetmeleri. Sadece çocukları için tatil kitapları arayan yetişkinler, kendileri için böyle bir çabaya girmeyerek, inandırıcılıklarını, ikna güçlerini yitiriyor; daha da önemlisi, okuma-keyif ilişkisini örseliyorlar.
En iyisi, çocuklarımızla birlikte kitapçılara gitmek. İster yaşadığımız semtte, ister tatile gittiğimiz yerde… Kitapçı raflarındaki sayısız kitap, karıştırmamız, okuma denemeleri yapmamız için, yeni yazarları ve henüz okumadığımız değişik türleriyle bizi bekliyor. Kitapçılara gitmek, ayırdığımız az ya da çok parayla kitaplar almak, bugünlerde sadece kendi yaşamımızı beslemekle kalmayacak; ülkenin siyasi ve ekonomik çalkantısının yarattığı ilk darbeyi yiyen kitap sektörüne de soluk kazandıracak ciddi bir destek. Bu arada, tatili fırsat bilip turizm merkezlerini haraca kesmeye hazırlanan korsan kitap tezgâhlarından uzak durmak da ülkesini seven her vatandaşın temel sorumluluğu.
Harika bir yaz tatili diliyorum herkese…
Tatil başlarken öneriler
Ursula K. Le Guin’in Kanatlı Kediler Masalı dizisinin ilk iki kitabı olan Dört Yavru ve Yuvaya Dönüş’ü 5-8 yaş arasındaki bütün çocuklar için öneriyorum. Aynı yaştakiler için diğer bir önerim de, yakında ikinci öykü kitabı çıkacak olan Behiç Ak’ın Güneşi Bile Tamir Eden Adam kitabı. Resimli öykü kitaplarını seven küçükler içinse, uluslararası başarılarla taçlanan sanatçımız Betül Sayın’ın yazıp resimlediği Köstebek Kuki ve 5 Çocuk 5 İstanbul kitaplarını öneriyorum.
8-12 yaş çocuklar için ilk önerim, edebiyatımızın usta kalemi Necati Tosuner’in Köprü Kitaplar dizimizin ilk kitabı olarak yayımlanan unutulmaz romanı Keleş Osman. Gülsevin Kıral’ın Gizli Formül Hangi Zarfta!, Peter Härtling’in Büyükbaba Taşınıyor romanları ile Çıtır Çıtır Felsefe dizisinin on birinci kitabı Cesaret ve Korku, yakında üçüncü kitabı çıkacak olan Korkunç Gıcık III. Hıçkıdık dizisinin ilk iki kitabı Ejderhanı Nasıl Eğitirsin ve Nasıl Korsan Olursun çocukların keyifli tatil okumaları yapmasını sağlayacak.
12 yaş üstü her yaştan insanın keyifle okuyacağı Genç Kitaplar grubumuzda önermek istediklerimin başında İsmet Bertan’ın, Golat Kalesi Tutsağı’ndan sonra, efsanevi Karadeniz Amazonları’nın öyküsünü anlattığıikinci tarihsel romanı Kaplan Kraliçe geliyor. Christine Nöstlinger’in ünlü fantastik romanı Kâğıt Uçakla Gizli Gizli Maceraise çarpıcı sosyal eleştirisiyle belleklerde iz bırakıyor. Pakize Özcan’ın, kız çocukların eğitim hakkı üzerine keskin bir çığlık niteliğindeki Üstüme Kar Yağıyor’u; bilimkurgu severler içinse 100Dünya’nın Gizli Yüzü’nü ve devam kitabı Başkadeniz’e Dönüş’ünü öneriyorum.
