Zeynep Cemali Edebiyat Günü

0

İstanbul’da ilk büyük buluşma gerçekleşti!

Çocuk ve gençlik edebiyatının ve yayıncılığının önemli konularının uzmanları tarafından tartışılacağı, birincisi düzenlenen Zeynep Cemali Edebiyat Günü 26 Kasım 2011’de, Kadir Has Üniversitesi’nde gerçekleşti. Konferansın açılışında Günışığı Kitaplığı, Dünya Kitap Ödülleri Yılın En İyi Yayınevi Ödülü’nü alırken; Zeynep Cemali Öykü Yarışması 2011’de dereceye giren öykülerin genç yazarlarına ödülleri verildi.

Edebiyatımızın sevilen yazarı, 2009’da veriminin doruğunda yaşama veda eden usta öykücü Zeynep Cemali’nin anısına Günışığı Kitaplığı tarafından, yazarın ölüm yıldönümü olan 26 Kasım’da düzenlenen Zeynep Cemali Edebiyat Günü’nün birincisi Kadir Has Üniversitesi’nin Cibali Salonu’nda gerçekleşti. Çocuk ve gençlik edebiyatına emek veren yazarlar, editörler, akademisyenler, yayıncılar, çevirmenler, grafik tasarımcılar, kütüphaneciler ve eğitimcilerin katıldığı yarımgünlük konferansı, televizyonun deneyimli isimlerinden Özlem Gürses yönetti. Gelecek yıllarda tamgün olarak gelenekselleşecek konferansı, Ankara Üniversitesi Çocuk ve Gençlik Edebiyatı Uygulama ve Araştırma Merkezi (ÇOGEM), Çocuk ve İlkgençlik Kültürü ve Edebiyatı Araştırmacıları Derneği (ÇİKEDAD) ve Uluslararası Çocuk Kitapları Kurulu’nun (IBBY) Türkiye temsilcisi olan Çocuk ve Gençlik Yayınları Derneği (ÇGYD) gibi, alana emek veren kuruluşlar destekliyor.

Konferansın açılış konuşmasını, çocuklar için yıllardır yazan, çalışan ve üreten değerli bir kalem, Gülten Dayıoğlu yaptı. Konuşmayı, Dünya Kitap Dergisi’nin bu yıl on dokuzuncusunu düzenlediği Dünya Kitap Ödülleri kapsamında Yılın En İyi Yayınevi Ödülü’ne değer görülen Günışığı Kitaplığı’nın ödül töreni izledi. Dünya Kitap Dergisi Yayın Yönetmeni Faruk Şüyün, Osman Saffet Arolat, Refik Durbaş, Semih Gümüş, Doğan Hızlan, Selim İleri, Deniz Kavukçuoğlu ve İlknur Özdemir’den oluşan seçici kurulun oybirliğiyle belirlediği ödülü, Günışığı Kitaplığı Genel Yayın Yönetmeni Mine Soysal‘a verdi. Soysal, yayıncılığın geleceğinde, çağdaş çocuk ve gençlik kitapları yayıncılığının daha çok sorumluluk üstleneceğine inandıklarını, hem bu alanın hem de ilgili disiplinlerin gelişimini artık daha da çok önemsediklerini belirtti. İstanbul’da her yıl düzenlenecek bu konferansın, son yıllarda bu alanda üretilen çok sayıda kitapla örneklenen birikimin ve deneyimin daha derinlemesine paylaşılması, özgürce tartışılabilmesi için önemli kazanımlar sağlayacağını, alanı ve emek verenleri yüceltecek yepyeni bir platform olacağını vurguladı.

Yrd. Doç. Dr. Necdet Neydim, “Zeynep Cemali Metinlerinin Kendine Özgülüğü ve Çocuk Edebiyatımızdaki Özgün Yeri” başlıklı konuşmasında, dinleyicileri Zeynep Cemali’nin eserlerinde bir yolculuğa çıkardı. Ardından Prof. Dr. Gülçin Alpöge “Çocuk ve Gençlik Kitaplarında Uluslararası Yansımalar” adlı sunumunda dünya genelinde yayımlanan çocuk kitaplarından, işlenen konulardan bazı örnekler verdi. “Dil İçinde Renkli Gezintiler” başlıklı sunumunda, Yusuf Çotuksöken Türkçe’nin bugünkü durumuna, kullanımına, geçirdiği değişime yönelik ilginç örneklere değinerek, gülümseten üslubuyla keyifli anlar yaşattı.

Eğitim ve edebiyatta süregelen çatışmalar

Konferansın ikinci yarısı, Mine Soysal’ın yönettiği, Dr. Fatih Erdoğan ve Yrd. Doç. Dr. Nermin Yazıcı’nın konuşmacı olarak katıldığı “Eğitimde Edebiyat” başlıklı panelle açıldı. Panelde, edebiyatın eğitimdeki varlığı ve kullanımına ilişkin yaklaşımlar masaya yatırıldı. Dr. Fatih Erdoğan eğitim ve edebiyat arasında hep süregelen ve sürmekte olan çatışmadan söz ederken, okulla yazarın bir araya bile gelmediği 1980’lerden bugüne gözlemlenen olumlu değişimi de vurguladı. Dikkati özellikle edebiyat konusundaki genel algı karışıklığına ve bu durumun, çocuk edebiyatını tanımakta yol açtığı zorluğa çeken Yrd. Doç. Dr. Nermin Yazıcı, çocuklara metin ve yaşam ilişkisini kurduracak gerekli donanımın henüz sağlanamadığını belirtti. Çocuklar için yayımlanan metinlerin, estetiğin alanına acilen dahil edilmesinin gerekliliğine değinen Yazıcı, çocukları toplumsal şiddetten korumak için metinleri sığlaştırmanın, gerçeklerden koparmanın illüzyondan ibaret olduğunu vurguladı ve “Edebiyata eğitim görevini yüklemek mi, yoksa eğitime sanatı yeniden dahil etmek mi gerekir?” sorusunu gündeme getirdi. 100 Temel Eser gibi çıkmazlara ve verilen edebiyat eğitimindeki eksikliklere yönelik eleştiriler, MEB’e ve YÖK’e yönelik açık birer çağrı niteliğindeydi.

Deneyimli eğitimci, usta yazar Adnan Binyazar, Atatürk’ün Dil Kurumu üyesi olduğunu hatırlattığı “Duyarlık Eğitimi ve Okuma Kültürü” başlıklı unutulmaz konuşmasında, yaşamında belirleyici olan yazarları ve kitaplarını andı. Okur yazar olarak kişisel edebiyat yolculuğundan etkileyici örneklerle bezediği konuşmasında Cervantes’in Don Kişot romanı yanında bulunmadan hiçbir yere gitmediğini anlattı. Bir cümle uğruna bile binlerce sayfa okunabileceğini Binbir Gece Masalları’yla örnekleyen Binyazar, “Gücümü güçsüzlüğümden alıyorum,” cümlesiyle buluştuğu için edindiklerini içtenlikle paylaştı. Konferans Binyazar’ın uzun süre alkışlanan konuşmasının ardından, Zeynep Cemali Öykü Yarışması 2011 Ödül Töreni’yle sona erdi.

Zeynep Cemali Öykü Yarışması 2011 Ödül Töreni’nin açılışını “Çocukları Edebiyata Davet Eden Bir Proje” başlıklı konuşmasıyla yapan, Günışığı Kitaplığı Yayın Yönetmeni Dr. Müren Beykan, Türkiye genelinden yarışmaya gönderilen 300’e yakın öykü olduğunu belirtti. Milli Eğitim Bakanlığı’nın bu tür hiçbir yarışmayı desteklememesi nedeniyle duyuruların yayınevi olanaklarıyla sınırlı kaldığına dikkat çeken Beykan, her şeye rağmen gösterilen bu büyük ilgininin mutluluk verici olduğunu söyledi. Kardeşlik konusunda genç yazarların özellikle hangi noktalara, duygulara ve ifadelere yöneldiğinin genel bir özetini çıkaran Beykan, gönderilen dosyaların çoğunda acıların ve hüznün ön planda olduğunu, çocuk öykülerinden yola çıkarak günümüz Türkiye’si için önemli sosyolojik tespitler içerdiğini vurguladı. Müren Beykan’ın ardından kürsüde yerini alan, edebiyatımızın ustalarından ve yarışmanın jüri üyelerinden Necati Tosuner, çocukların yarışmaya ne denli gerçekçi ve yürekli öyküler gönderdiklerinden söz etti ve çocuklar için nitelikli bir edebiyatın ve doğru bir yayıncılığın, toplumda o çocuğa bakışla doğrudan ilgisini vurguladı; çocuğu ciddiye almayan ve onu önemli görmeyen bir kültürde, çocuk için iyi ve onu insan yerine koyan metinlerin üretilemeyeceğini tekrar hatırlattı. Sıra ödüllerin verilmesine geldiğinde, dereceye giren üç genç yazar da son derece heyecanlıydı. “Yıllar Sonra” adlı öyküsünün, “günün temel öğelerini içermesi, kardeş ilişkilerini abartısız ve böylece gerçekçi hatta yer yer trajik bir sahneyle yansıtması öykünün çekiciliğini artırması nedeniyle,” üçüncülük derecesini alan Destina Berfin Sever’e ödülünü Behiç Ak verdi. “Çukur” adlı öyküsündeki “gerçeklik duygusunu güçlü yansıtması, beklenilmedik bir sonuçla okuru umutla sarmalaması, anlatımının özgünlüğü ve kurgusunun sağlamlığı nedeniyle,” ikinciliğe değer görülen Nihan Deniz Köksal’ın ödülünü Gülten Dayıoğlu verdi. “Zeynep” adlı öyküsünde “bilinen bir konuyu yaş grubuna uygun bir algı ve dille sevecen ve samimi, özgün bir anlatımla öyküleştirmesindeki başarı nedeniyle,” birinciliğe hak kazanan Nurbüke Teker’e ise ödülünü Adnan Binyazar verdi. Yarışmaya ve gönderilen öykülere ilişkin ayrıntılı bilgi için tıklayınız.

Zeynep Cemali Edebiyat Günü’nün birincisi, Kadir Has Üniversitesi’nde düzenlenen keyifli bir kokteylle ve akıllarda, gelecek yıl düzenlenecek ikinci konferans için biriken yeni soru ve konularla sona erdi.

Program broşürünü incelemek için tıklayınız.

PROGRAM

13:00 Kayıt ve ikram

13:45 Gülten Dayıoğlu, Açış Konuşması

14:00 Zeynep Cemali Metinlerinin Kendine Özgülüğü ve Çocuk
Edebiyatımızdaki Özgün Yeri
Necdet Neydim, Yrd. Doç. Dr.

14:30 Çocuk ve Gençlik Kitaplarında Uluslararası Yansımalar
Gülçin Alpöge, Prof. Dr.

14:50 Dil İçinde Renkli Gezintiler
Yusuf Çotuksöken

15:20 Kahve molası

15:45 PANEL: Eğitimde Edebiyat
Konuşmacılar: Fatih Erdoğan, Dr.; Nermin Yazıcı, Yrd. Doç. Dr.; Mine Soysal

16:30 Duyarlık Eğitimi ve Okuma Kültürü
Adnan Binyazar

17:00 Ödül Töreni: Zeynep Cemali Öykü Yarışması 2011
Müren Beykan, Dr., Çocukları Edebiyata Davet Eden Bir Proje
Necati Tosuner, Çocukların Öyküleri ve Dillendirdikleri

17:20 Kokteyl

0