Eğitimde Edebiyat Seminerleri
Edebiyat denetimin değil, eleştirinin konusu!
Çocuk ve gençlik edebiyatının uzman yayınevi Günışığı Kitaplığı’nın düzenlediği 11. Eğitimde Edebiyat Semineri, 10 Mart’ta yoğun bir katılımla gerçekleşti. FMV Işık Ortaokulu’nun ev sahipliğini üstlendiği seminere 40’a yakın ilden, 500’den fazla öğretmen, eğitim yöneticisi, kütüphaneci ve akademisyen katıldı.
İletişim ve sosyal medya konularında dünyanın önde gelen uzmanlarından, Next Academy Başkanı Levent Erden, seminerin kapanış konuşmasında, geleceğin dijital dünyasının kapılarını eğitimciler için araladı: “Eskisi gibi bir nesil farkından bahsetmiyoruz. Çocuklar ve gençler, yaşlarından on yaş daha tecrübeliler. Hemen her sosyal mecrada yazıyorlar; yeni bir yazılı iletişim çağı yaşıyoruz,” diyen Erden, konuşmasını, “Hız, bugün hayatımızın en büyük parametresi. Zamana değil, hıza dayanıklı insanlar yetiştirmek zorundayız. Bu yüzden, gerçekçi olup imkânsızı istemek zorundayız,” ifadeleriyle noktaladı.
Sabancı Üniversitesi Eğitim Reformu Girişimi (ERG) Direktörü, eğitim uzmanı ve analisti Batuhan Aydagül, “Yaşam İçin Eğitim: Niçin ve Nasıl?” başlıklı konuşmasında, ebeveynlerin çocuklara birer eşya gibi davranan “marangoz” yaklaşımından ziyade, her türlü dış etkeni düşünen ve doğal ortamı sağlayan bir “bahçıvan” gibi olması gerektiğinin altını çizdi. Nitelikli eğitim için “aktif yurttaş” yetiştirmenin önemini anlatan Aydagül, “Eğitim ve öğretimi sadece okuldan bekliyoruz. Öğretmenler işini iyi yapmasaydı, Türkiye eğitim sistemi Titanik gibi çoktan batmıştı. Onlara hak ettikleri değeri vermeliyiz,” vurgusunu yaptı.
Seminerin çok konuşulan ve dikkati çeken oturumlarından biri “Özgür Çocuk Edebiyatı Mümkün mü?” başlıklı tartışmaydı. Çocuk ve gençlik edebiyatına uzun yıllardır emek veren yazar, yayıncı Mine Soysal; uzman klinik psikolog, pedagog İnci Vural ve blogcuanne.com adlı blog sayfasıyla tanınan veli, yazar Elif Doğan, son dönemde sıklıkla gündeme gelen “çocuk kitaplarında denetim” meselesini farklı açılardan ele aldı. Edebiyatta denetimin değil, eleştirinin aslolduğunu, en büyük eleştirinin de kitabı rafta bırakmak olduğunu hatırlatan Mine Soysal, özgür çocuk edebiyatı için, yaratıcı yazarların özgür veriminin, bu alanda uzman editörlerle yayınevlerinin ve buluşturucuların (eğitimci, kütüphaneci, kitapçı, medya vb) belirleyici olduğunu söyledi. Çocukları büyüdükçe bir edebiyat okuruna dönüştüğünü söyleyen Elif Doğan, “Bu çağın anne babalarının da edebiyat okuru olmayı öğrenmesi gerekiyor, ” dedi. İnci Vural ise, anne babaların, kendilerinde onaramadıkları şeyleri çocuklarında onarmaya çalıştığını, böylece, çocukların soyutlama becerilerini de körelttiklerini belirtti.
2015 Yunus Nadi Öykü Ödülü sahibi, çağdaş edebiyatımızın dikkati çeken ismi Gaye Boralıoğlu, büyük küçük her yaştan insanın yaşamında edebiyatı deneyimleme ihtiyacına ve önceliğine ilişkin gözlemlerini paylaştı. Edebiyatın çok derin bir hafıza olduğunu, her şeyi unutabileceğimizi ama bir kitapta anlatılan ruhun daima yaşadığını ifade eden yazar, edebiyatın tarihten daha hakiki olduğunu söyledi. “Neden yazıyorsun diye sorulduğunda, acaba bir edebiyat öğretmeni yüzünden mi yazıyorum diye düşünmeye başladım. O ilk karşılaşma çok önemli çünkü,” cümleleriyle eğitimcilere seslendi.
Çocuk ve gençlik edebiyatının çok sevilen, ödüllü yazarlarından Gülsevin Kıral, “Edebiyatın Umut Sokakları” başlıklı konuşmasında çocuk kitapları yoluyla sevgi, dayanışma ve barış dilini kurmanın olanaklarını anlattı. Kıral, insan hikâyelerini hatırlamak için edebiyata sığınmaktan başka bir yol bulamadığını örneklerle aktardı. “Kurmacanın barışa katkı sağlayacağını söylemek iddialı olabilir, ama edebiyat diğerkâmdır. Karşımızdakinin neler yaşadığını ve hissettiğini anlatır. Kendimize ayna tutarak içimizdeki kötüyle yüzleşmemizi sağlar,” dedi.
Zeynep Cemali Öykü Yarışması Proje Başkanı ve Günışığı Kitaplığı Yayın Yönetmeni Müren Beykan, yarışmanın sekizinci yılının teması “kararlılık” üzerine, öğretmen ve kütüphanecilere seslendi. Son başvuru tarihi 22 Mayıs olan yarışmaya ilişkin önemli ayrıntıları paylaştı.
Seminerin “Yaratıcı Okuma Uygulamaları” bölümünde, Mudanya, Sarıyer, Kartal ve Nişantaşı’ndan öğretmenler, öğrencileriyle yaptıkları yaratıcı okuma uygulamalarını meslektaşlarına sundu. Kitap seçiminden uygulama adımlarına dek öğrencileri edebiyatla buluşturan, nitelikli, pratik yöntemleri ve kazanımları aktararak yeni ve etkili yollar örneklediler.
Bir Sınıf Dolusu Bulutlara Şiir Yazan Çocuk – Serkan Gülpınar, Kartal, Şeyh Şamil Ortaokulu
Uzakta Bir İstanbul Masalı – Erman Karadan, Nişantaşı, FMV Işık Lisesi
Nasıl Geçer Katuna’da Dokuz Ay? – Pınar Baysal, Sarıyer, Açı Ortaokulu
Benim Babam Nasıl Adam? – Engin Tutlu, Mudanya, İkbal Betül Ali İhsan Çilingiroğlu Ortaokulu
11. Eğitimde Edebiyat Semineri’nin tüm içeriği haziranda, edebiyat e-dergisi Keçi’nin YAZ 2018 sayısında, keciedebiyat.com adresinde yayınlanacak ve ücretsiz olarak okunabilecek.
PROGRAM
08.30 Kayıt ve ikram
09.30 Açılış
09.45 Batuhan Aydagül Yaşam İçin Eğitim: Niçin ve Nasıl?
10.15 Gülsevin Kıral Edebiyatın Umut Sokakları
10.35 Yaratıcı Okuma Uygulamaları
• Serkan Gülpınar, Şeyh Şamil Ortaokulu – Bir Sınıf Dolusu Bulutlara Şiir Yazan Çocuk
• Erman Karadan, FMV Işık Lisesi – Uzakta Bir İstanbul Masalı
11.15 Kahve molası
11.40 Yaratıcı Okuma Uygulamaları
• Pınar Baysal, Sarıyer Açı Ortaokulu – Nasıl Geçer Katuna’da Dokuz Ay?
• Engin Tutlu, Mudanya, İkbal Betül Ali İhsan Çilingiroğlu Ortaokulu – Benim Babam Nasıl Adam?
12.20 Müren Beykan Zeynep Cemali Öykü Yarışması 2018 İçin “Kararlılık”
12.30 Gaye Boralıoğlu Bir Hayat Ekseni: Edebiyat
12.50 Öğle Yemeği
14.10 Mine Soysal, İnci Vural, Elif Doğan TARTIŞMA: Özgür Çocuk Edebiyatı Mümkün mü?
15.10 Levent Erden Dijital İletişimde Bağımlılıktan Mucizelere…
